OggiOggi logo


Sjavoea tov - goede week!


Wanneer je op zaterdagavond drie sterren aan de hemel ziet, dan is sjabbat voorbij. Vrijdagavond hebben we sjabbat hamalka, koningin sjabbat, in huis verwelkomd. En zaterdagavond nemen we op een mooie manier afscheid van deze bijzondere dag. Dat heet havdala maken. Klik om te zien hoe dat gaat.


Havdala betekent: onderscheid. Havdala gaat over de verschillen tussen het alledaagse en het bijzondere, tussen licht en donker, tussen sjabbat en de overige dagen van de week. Bij havdala maken gebruik je een speciale kaars, specerijen en wijn of druivensap.

 

Havdalakaars

Een havdalakaars ziet er heel apart uit. Als je goed kijkt zie je dat het eigenlijk een paar dunne kaarsen zijn, samengevlochten tot één kaars met meerdere pitten (lonten).

De eerste dag van een nieuwe week is begonnen, en het eerste dat we doen is licht maken, net zoals God op de eerste dag van de schepping het licht schiep. Meestal mag een kind de havdalakaars vasthouden. Tijdens havdala bekijken we onze nagels bij het licht van de havdalakaars, om het verschil tussen licht en donker (de schaduw) te zien.

 

Specerijen

Bij havdala horen specerijen. Dat zijn kruiden die lekker ruiken, zoals kaneel en kruidnagel.  Ze symboliseren de zoetheid van sjabbat. We vinden het jammer dat sjabbat is afgelopen, maar door de lekkere geur van de specerijen houden we als het ware een vleugje van sjabbat bij ons. De specerijen zitten soms in een speciaal busje met gaatjes, de besamiembus (het Hebreeuwse woord voor kruiden is besamiem).

Besamiembol

 

Wijn

We beginnen sjabbat met wijn (kiddoesj), maar we gebruiken ook wijn bij het afscheid van sjabbat. Voor havdala is de beker zo vol, dat hij bijna overloopt. Dat is een symbool van overvloed: we hopen dat God ons in de nieuwe week overvloedig zal zegenen. Aan het eind van havdala drinken we eerst iets van de wijn, daarna wordt de havdalakaars erin uitgedoofd.

 

Sjavoea tov - goede week!

Tot slot wensen elkaar sjavoea tov - שבוע טוב - een goede week!


Meer over sjabbat

Een bijzondere dag

Sjabbat sjalom!

Knutsels

Spelletjes

Liedjes